RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण विशेषण-प्रकरणम्

RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण विशेषण-प्रकरणम् is part of RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit. Here we have given Rajasthan Board RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण विशेषण-प्रकरणम्.

Rajasthan Board RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण विशेषण-प्रकरणम्

परिभाषा-जिस शब्द से संज्ञा अथवा सर्वनाम पद की विशेषता प्रकट होती है वह शब्द विशेषण कहा जाता है। जिस पद की विशेषता प्रकट होती है वह विशेष्य होता है। विशेषण विशेष्य पद गुणानुसार होता है। कहावत भी है-जो लिङ्ग जो वचन और विभक्ति विशेष्य की होती है, वही लिङ्ग वही वचन और वह विभक्ति विशेषण की होती है। जैसे
RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण विशेषण-प्रकरणम् 1

विशेषण के प्रकार-

  1. निश्चित संख्यावाचक विशेषण,
  2. आवृत्तिवाचक विशेषण,
  3. समुदायबोधक विशेषण,
  4. विभागबोधक विशेषण,
  5. अनिश्चित संख्यावाचक विशेषण,
  6. परिमाणवाचक विशेषण,
  7. सर्वनाम विशेषण,
  8. गुणवाचक विशेषण,
  9. तुलनात्मक विशेषण,
  10. अजल्लिङ्ग विशेषण

अभ्यासः

प्रश्न 1.
‘पर्याप्तं धनं’ वाक्ये विशेषणपदं किमस्ति?
(अ) पर्याप्तं
(ब) धनं
(स) प्राप्तुं
(द) शक्नोमि।
उत्तर:
(अ) पर्याप्तं

प्रश्न 2.
‘प्रतिवर्षम् एतस्य दिनस्य आयोजनं भवति’ अस्मिन् वाक्ये विशेष्य विशेषणम् पदमस्ति
(अ) प्रतिवर्षम्
(ब) एतस्य दिनस्य
(स) आयोजन
(द) भवति
उत्तर:
(ब) एतस्य दिनस्य

प्रश्न 3.
‘समारोहे बहवः कार्यक्रमाः भविष्यन्ति’ अस्मिन् वाक्ये विशेषणपदं किमस्ति?
(अ) समारोहे
(ब) कार्यक्रमाः
(स) बहवः
(द) भविष्यन्ति।
उत्तर:
(स) बहवः

प्रश्न 4.
‘उत्तमानां छात्राणां कृते अतिथयः पुरस्कारान् दास्यन्ति’ अस्मिन् वाक्ये विशेष्य पदं किमस्ति?
(अ) उत्तमानां
(ब) अतिथयः
(स) पुरस्कारान्
(द) यात्राणां
उत्तर:
(द) यात्राणां

प्रश्न 5.
‘कृष्णः काकः’ वाक्यांशे विशेषणपदं किमस्ति?
(अ) कृष्णः
(ब) काकः
(स) कृष्णः काकः
(द) किमपि नास्ति।
उत्तर:
(अ) कृष्णः

प्रश्न 6.
‘वरमेको गुणी पुत्रो’ वाक्ये विशेषणपदं किमस्ति?
(अ) वरमेको
(ब) गुणी
(स) पुत्रो
(द) गुणी पुत्रो।
उत्तर:
(ब) गुणी

प्रश्न 7.
‘भोजनं मधुरम् अस्ति’ अस्मिन् वाक्ये विशेषणपदं किमस्ति?
(अ) भोजनं
(ब) अस्ति
(स) मधुरम्
(द) मधुरम् भानम्।
उत्तर:
(स) मधुरम्

प्रश्न 8.
‘बहूनि कार्याणि अहं करोमि’ अस्मिन् वाक्ये विशेष्य पदं किमस्ति?
(अ) अहं
(ब) करोमि
(स) बहूनि
(द) कार्याणि
उत्तर:
(अ) अहं

प्रश्न 9.
‘नेत्रं विना सुन्दरस्य दृश्य स्य दर्शनं न भवति’ अस्मिन् वाक्ये विशेष्यपदं किमस्ति?
(अ) दृश्यस्य
(ब) सुन्दरस्य
(स) दर्शनं
(द) नेत्रं
उत्तर:
(द) नेत्रं

प्रश्न 10.
‘अत्र एकः वटवृक्षः अस्ति’ अस्मिन् वाक्ये विशेषण पदं किमस्ति?
(अ) अत्र
(ब) एकः
(स) वटवृक्ष:
(द) अस्ति।
उत्तर:
(ब) एकः

We hope the RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण विशेषण-प्रकरणम् will help you. If you have any query regarding Rajasthan Board RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण विशेषण-प्रकरणम्, drop a comment below and we will get back to you at the earliest.